BRICS Zirvesi’nden yansıyanlar

BRICS’ın 15. Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi 22-24 Ağustos 2023 tarihlerinde Güney Afrika Cumhuriyeti’nde yapıldı.

BRICS, 2009 yılında kuruldu. BRICS; Birliğe üye olan Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika ülkelerinin isimlerinin İngilizce başharflerinden oluşuyor.

Birlik; 3.2 milyar toplam nüfusuyla, dünya nüfusunun %41’ini oluşturuyor. Birlik; 56 trilyon dolar toplam GSYİH ile küresel GSYİH içindeki payı % 31,5, küresel ticaretteki payı ise %18 seviyesinde.

BRICS’in kuruluşu, üyeler arasında ekonomik, siyasi ve kültürel işbirliğini amaçlıyor. Birlik her yıl zirve düzenliyor. 2015 yılında önemli bir adım atarak, Yeni Kalkınma Bankası’nı (New Development Bank/NDB) kurdu. Başlangıç sermayesi 100 milyar dolar olan merkezi Çin’in Şanghay şehrinde bulunan NDB, bugüne değin toplam 98 proje için 32.4 milyar dolarlık fon sağladı.

BRICS, Batı’nın finans sistemine ve işleyişine karşı yeni kurumsal yapılar ve seçenekler üretmek konusunda kararlılık gösteriyor. IMF ve Dünya Bankası gibi kuruluşların siyasi ve kültürel şartları gözeterek işleyen düzeneğine karşı seçenekler oluşturmayı hedefliyor. Özellikle Afrika ülkelerine yönelik yaklaşımlarıyla da dikkat çekiyor.

BRICS, uluslararası finans alanında hedeflerine ulaşmayı başarırsa, Batı’nın adaletsiz işleyen ve siyasi egemenliği esas alan Bretton Woods kurumlarının giderek, alanı daralacaktır. Bu durum küresel düzeyde yeni bir ortamın doğması anlamına gelir. Bugün için tek yanlı işleyen, sömürgeci ve ötekileştirici düzenin sarsılması, yeni bir dünya düzeninin oluşmasının yolunu açabilir.

22 ülkenin katılım başvurusunda bulunduğu BRICS son zirvesinde üye sayısını 11’e çıkarma kararı aldı.

Buna göre; Arjantin, Mısır, İran, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Etiyopya BRICS’in yeni üyeleri oldu.

Güney Afrika’da yapılan 2023 zirvesine 55 ülke temsilcisi katıldı. Giderek çekim gücü artan BRICS’in, yeni katılan ülkeler arasında petrol üreticisi ülkelerin olması, dikkat çekici. BRICS’in yeni dünya düzenin oluşması hedefinin, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’ne de (OPEC) yansıması söz konusu. Bu durumda petro-dolar düzeneğinin sarsılmasının da yolu açılmış olur.

BRICS’in bir başka çok önemli adımı, ABD Doları’nın küresel hakimiyetine karşı yeni bir para biriminin oluşturulmasıdır. Son zirvede bu konuda da adımlar atıldı. Yeni para biriminin oluşumu için bir çalışma grubunun kurulmasına karar verildi. Buna ilişkin süreç tamamlanana dek, karşılıklı anlaşmalarda kendi para birimlerinin esas alınacağı da kayda geçti.

Zirvede; mevcut küresel düzene karşı yeni bir dünya düzeni hedefi yine en güçlü şekilde vurgulandı.

Bu arada BRICS’in iki kurucu üyesinin Birleşmiş Milletler’in (BM) daimi üyesi olması da dikkat çekicidir.

Uzun sözün kısası, başta ABD olmak üzere Batı’nın dikkatle izlediği BRICS’in yolculuğu, mazlum milletlere, sömürgeci refleksin kıskacından çıkmak isteyen ülkelere umut olmaya aday.

Bu gerçeğin zemininde Türkiye’nin de daha fazla gecikmeden BRICS’e katılması gerekir.

Türkiye’yi emperyalizmin terör ve kur silahıyla diz çöktürmeye çalışanlara karşı mücadelesinden asla ödün vermeden, yeni dünya düzeninin oluşmasında tarihi sorumluluğunu unutmamalıdır.

Türkiye tarih boyu sömürgeciliğin antitezidir.

Bu noktada da unutulmamalıdır ki, bugünün adaletsiz küresel düzeneğinin karşısında; hakkın, hukukun, adaletin esas alınacağı, insanlığın, mazlumların nefes alacağı, yeni dünya düzeninin Türkiye öncü ülkesidir ve her daim öyle olmalıdır.