50 artı 1’in anlamı

Cumhurbaşkanının seçilme oranının 50 artı 1 olması zaman zaman tartışmaya açılıyor. Özellikle AK Parti çevrelerinden buna ilişkin bazı değerlendirmelerin yapılması gündeme taşınarak, Cumhur İttifakında fikri ayrışmanın olduğuna dair sorgulama başlıyor. Ardından da peş peşe açıklamalarla konunun yeniden netleştirilmesine ihtiyaç duyuluyor.

Bu durum yeni sistemin yürürlüğe girmesinden bugüne birkaç kez tekrarlandı. İlkinde Cumhurbaşkanı Erdoğan bizzat kendi ifadeleriyle son noktayı koymuştu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2019 yılında AK Parti Kızılcahamam Kampı’nda yaptığı konuşmada;

“Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemini ülkemize kazandırdık. Böylece Türkiye tarihinde ilk defa bu denli kapsamlı bir değişimi milletimizin desteği ile gerçekleştirdi. 1. yılını geride bıraktığımız sistemin çok uzun yıllar boyunca ülkemizin ihtiyaçlarını karşılayacağına inanıyorum. Son günlerdeki tartışmalara da burada son noktayı koymak istiyorum. Cumhurbaşkanı’nın seçilme oranını yüzde 50’den yüzde 40’a düşürmek için ne bir çabamız ne düşüncemiz ne de çalışmamız söz konusu değildir. Yüzde 50 seçilme yeterliliği yeni sistemin adeta omurgasıdır ve bu iş bitmiştir. Türkiye’de hiç kimsenin millete zulüm etmemesi için yüzde 50 oranının korunmasının gerekli olduğuna inanıyoruz. Yüzde 50 sınırı vazgeçilmez bir kriterdir. Bu tartışmayı bir daha açılmamak üzere kapatıyoruz.”

Bugünde Cumhurbaşkanın bizzat kendisi tarafından farklı bir düşüncede olduğunu ortaya koyacak net bir durum yoktur. Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu’nun Cumhurbaşkanı Erdoğan ile yaptığı görüşmesinde aralarında geçen konuşmalara yapılan atıfla denilmektedir ki Cumhurbaşkanı Erdoğan şunları ifade etmiştir. ” 50 artı 1’de fazla bağlayıcı olmuşuz ama onun ötesinde bu sistem hızla karar alma ve siyasi istikrar açısından çok yararlıdır.”

Bu sözlerden Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 50 artı 1’den vazgeçeceği anlamını çıkarmak ileri yorumdur. Esasen de doğru bir noktaya işaret etmiştir. Evet 50 artı 1 aritmetiği, fazla bağlayıcıdır. Bu durum onun değerini, anlamını ortadan kaldırmaz.

Bağlayıcıdır, yüksek bir orandır, zorlu bir aritmetiktir ama yürütmenin millet tarafından doğrudan temsilinde çok önemli kapsayıcılığı vardır. İstikrarlı yönetim zemininin omurgasıdır. 50 artı 1 aritmetiği; her cenahtan, her yöreden, her fikirden yetki alabilmeyi başarmanın çıtasıdır. Bu yüzden de kıymetlidir.

Fikri sentezleme yapabilme başarısının gösterilmesine imkan tanır. Siyaset alanında fikri bütünleşmeye katkı sağlar. Siyasete açılan alanın genişlemesiyle hiçbir vesayet odağının pozisyon almasına fırsat vermeden en geniş halk desteğinin doğrudan alınabilmesine işaret eder. Evet zahmetlidir. Evet yorucudur. Evet kolayca elde edilemez ama bu durum onun kıymetini ortadan kaldırmaz.

Milletten doğrudan hükümet olma yetkisini alan için; çok geniş kitlelerin desteğini alabilmenin yoruculuğunun mutluluğunu, huzurunu tattırır.

Yeter ki o enerjiyi, o iddiayı taşıyınız ve geniş halk kitlelerini kucaklayıcı siyasi üretimi ve fikri sentezleme becerisini başarabiliniz.