Beyaz Saray’da diplomatik skandal

Beyaz Saray’da Ukrayna devlet başkanı Zelenski’ye yapılan muamele günlerdir konuşuluyor. ABD Başkanı Trump ve Başkan yrd. Vance kıskacında Zelenski kamuoyu önünde kovmaktan beter edildi. Giysinine yönelik küçültücü sözlerle başlayan buluşma, sonunda skandalla bitti.

Trump’un Zelenski’ye dayattığı Ukrayna’nın doğal kaynaklarına yönelik sömürge anlaşmasını imzalamak için Zelenski’nin ABD’ye geleceği günlerdir konuşuluyordu. ABD basını Zelenski’nin daha önce karşı çıktığı anlaşmayı imzalamayı kabul ettiğini yazıyordu.

Zelenski ABD’ye geldi ama anlaşmayı imzalamadı. Bu yüzden de Beyaz Saray krizi yaşandı. Zelenski sanıldığı ve yazıldığı gibi sözkonusu anlaşmayı imzalamak için değil aksine imzalamayarak, muhtemel Trump tepkisini göze alarak ABD’ye geldiği anlaşılıyor. Böylece Trump’lı ABD’nin desteğini yitirmesinin karşısında yalnızlığını Avrupa’ya yaslanarak giderebilmek için çaba sarf edecekti. Öyle de oldu. Trump ve Vance sıkıştırmalarına karşı direnmeyi tercih etti. Hem halkının karşısında itibarını korumaya çalıştı hem de Avrupa’nın Trump’a karşı tepkilerini yükseltmeye ve Ukrayna’ya desteklerini güçlü kılmaya gayret etti. Kısmen başarılı da oldu. Fransa, Almanya, İngiltere Zelenskinin maruz kaldığı duruma tepkilerini ortaya koyarak, desteklerini açıkladılar. Şimdi daha ötesi için Avrupa Ukrayna stratejisini belirlemek durumunda.

Beyaz Saray’da yaşanılan durum, diplomasi tarihine, diplomatik skandal olarak işlenecektir. Ayrıca bir ülkenin kaderini büyük güçlerin çıkarlarına teslim etmenin ibretlik dersleri de ortaya çıkmıştır. NATO’ya girmesinin kolay olmayacağı ortadayken ABD-İngiltere’nin Ukrayna üzerinden ince hesaplarının iradesi Zelenski’yi bu noktaya getirdi. Oysa Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın girişimiyle Rusya ile masaya oturup barışın sağlanması mümkündü. Bu atmosferde oluşmuştu. Zelenski İngiltere ve ABD’nin iradesine tabi oldu ve o fırsatı kaçırdı. Şimdi de yeni ABD yönetiminin aşağılayıcı tutumuna maruz kalıyor.

Zelenski ABD’ye gitmeden önce Türkiye’ye gelmiş ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın konuğu olmuştu. Beyaz Saray’da yaşanılan skandal sonrası, Zelenski’ye Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın gösterdiği konukseverlik, ABD’de de yaşadığı durumla sıkça ve her kesim tarafından kıyaslandı. Türkiye’nin saygınlığı ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın liderlik kalibresi bir kez daha tarihe not düşüldü.

Beyaz Saray’da yaşanılan skandalın yankıları hiç kuşkusuz devam edecek. Yaşanılan skandal; ABD-Rusya, Rusya-Ukrayna, ABD-Avrupa, Avrupa-Çin, Avrupa- Rusya, ABD-Avrupa- NATO gibi çok sayıda yeni başlık üretmiştir. Bu başlıkların aynı zamanda çok sayıda alt başlığı da oluşacaktır. ABD-Avrupa arasındaki Atlantik çatlağının seyri oldukça belirleyici olacaktır. Avrupa’nın Çin’e her zamankinden çok daha fazla yönelmesi muhtemeldir. Avrupa Trump açmazına ilişkin arayışını sürdürecektir. Bu bağlamda Türkiye’nin konumu, değeri çok daha kıymetli hale gelecektir. Avrupa’nın yeni savunma- güvenlik kimliği inşası ihtiyacı başgösterecek, NATO’nun durumu yeniden gözden geçirilecektir. Bilhassa güvenlik zemininde Avrupa’nın Türkiye ihtiyacı daha da artacaktır.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın; ” Avrupa’nın Türkiye’ye ihtiyacı var. Avrupa Birliği’ni içine düştüğü çıkmazdan sadece Türkiye, Türkiye’nin tam üyeliği kurtarabilir” ifadesinin gerçekliği sadece demografik, kültürel, jeopolitik açısından değil güvenlik açısından belirgindir.

Her bakımdan, bölgesel ve küresel düzeyde yeni bir evreye giriyoruz. Terörsüz Türkiye hedefiyle de Türkiye Yüzyılı bu yeni evrenin yükseleni olacaktır. Buna inancımız tam….Yeter ki iç cepheyi tunç kılalım…